Vergi indiriminden yararlanın

Sosyal güvenlik mevzuatı, sigortalı çalışanların boşta geçen
bazı sürelerini borçlanmalarına olanak sağlıyor. Emeklilik için yapılan
borçlanmaların başında askerlik ve doğum borçlanması geliyor. Emeklilik için
boşta geçen hangi sürelerin borçlanılabileceği 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve
Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 41. maddesinde düzenleniyor. Borçlanma
yapılabilecek süreler özetle şöyle:- Ücretsiz doğum ya da analık
izin süreleri ile 4/a, 4/b ve 4/c statüsünde çalışan kadınların üç defaya
mahsus olmak üzere her bir çocukta 2 yıla kadar boşta geçen süreleri.
 - Er veya erbaş olarak silah altında veya yedek subay, yedek astsubay okulunda
geçen süreler.- 4/c kapsamında çalışanların
aylıksız izin süreleri.- Sigortalı olmaksızın
doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık için yurt içinde veya yurt dışında
geçirilen normal doktora veya uzmanlık öğrenim süreleri.- Sigortalı olmaksızın
avukatlık stajını yapanların normal staj süreleri.- Sigortalı iken herhangi bir
uçtan tutuklanan veya gözaltına alındıktan sonra beraat edenlerin tutuklulukta
ve gözaltında geçen süreleri.- Grev ve lokavtta geçen
üreler.- Hekimlerin fahri
asistanlıkta geçen süreleri.- Seçim için görevlerinden
istifa eden ancak seçilemeyenlerin açıkta geçirdikleri süreler.Borçlanma hakkı, çalışanların
eksik prim günlerini tamamlamalarına olanak sağlıyor. Staj sonrası doğan
çocuklar için yapılan doğum borçlanması ile sigortalı çalışmaya başlamadan önce
askere gidenlerin yaptıkları borçlanmalar ise eksik prim günlerini tamamlamanın
yanı sıra sigorta başlangıç tarihini öne çekme fırsatı veriyor.
Doğum borçlanması normalde sadece işe başladıktan sonra doğan çocuklar için
yapılıyor. Ancak, öğrenciliğinde staj sigortası bulunan kadınlar, staj tarihi
ile normal sigortalı çalışmaya başlama tarihi arasında doğan çocukları var ise
doğum borçlanması yaptıkları süre kadar sigorta başlangıcını öne
çekebiliyorlar.Askerlik, doğum başta olmak
üzere emeklilik için yapılan borçlanmada ödenecek günlük prim tutarını,
borçlanan kişiler serbestçe belirleyebiliyor. Bir günlük borçlanma için
ödenecek prim tutarı, günlük asgari ücret ile bunun 7.5 katı arasındaki
kazancın yüzde 32’si olarak ödeniyor. Örneğin 2020 yılında bir günlük borçlanma
tutarı 31.39 TL ile 235.44 TL arasında değişiyor. En düşük kazanç üzerinden bu
yıl 540 günlük (18 ay) askerlik borçlanması yapan kişinin 16 bin 950 lira, bir
çocuk için 720 günlük (2 yıl) doğum borçlanması yapan kadın çalışanın da 22 bin
600 lira ödemesi gerekiyor. Bunlar asgari tutarlar. Daha yüksek emekli aylığı
bağlatmak isteyenler, bu tutarların 7.5 katına kadar prim ödeyebilirler.VERGİ İNDİRİMİNDEN YARARLANAN BORÇLANMA MALİYETİNİ AZALTIR
Gelir Vergisi Kanunu uyarınca, ücretliler, emeklilik borçlanması amacıyla
GK’ya yaptıkları prim ödemelerini, gider olarak gösterebilirler. Böylece ücret
gelirleri için ödeyecekleri vergiden mahsup edebilirler.Borçlanma primini en düşük
tutardan yatıran da bunun 7.5 katı olan tavandan yatıran da bu haktan
yararlanabiliyor. Ödenen primler, ödemenin yapıldığı aydan başlayarak gelir
vergisi matrahının tespitinde gider olarak gösterilebiliyor.Vergi indiriminden
yararlanabilmek için borçlanmayla ilgili ödeme belgesinin işverene verilmesi
gerekir. Belge işverene verildiği aydan başlayarak, takvim yılı sınırlaması
olmaksızın, ödenen tutarın tamamı kazançtan indirilebilir.İş Kanunu’na tabi çalışan ve
brüt kazancı 4 bin lira olan bir kişinin 18 aylık askerlik borçlanması için
ağustos ayında 16 bin 950 lira prim ödediğini varsayalım. Bu kişi ağustos
ayında yüzde 20’lik gelir vergisi dilimine girer. Asgari geçim indirimi mahsup
edildiğinde toplam 2 bin 500 liralık vergi indirimi elde eder. Böylece, ödemiş
olduğu primin yüzde 15’ini geri alır.
Daha uzun süreler için yapılmakta olan doğum borçlanmalarında vergi indirimi
avantajı daha da fazla olur.BORÇLANMAYI ÇALIŞIRKEN YAPINVergi indiriminden
yararlanabilmek için borçlanmaların çalışırken yapılması gerekir. İşsiz iken
veya herhangi bir işte çalışılmadığı dönemde borçlanma yapanlar, vergi
indiriminden yararlanamaz.Nitekim Hazine ve Maliye
Bakanlığı’nın 16 Haziran 2020 tarihli özelgesinde, çalışmaya başlamadan 3 yıl
önce doğum borçlanması yapan bir kadının vergi indiriminden yararlanamayacağı
belirtildi.SERBEST MESLEK KAZANCI ELDE EDENLER NASIL YARARLANABİLİR?Serbest meslek kazancından dolayı
gelir vergisi mükellefi olanlar da emeklilik için ödedikleri borçlanma
primlerini vergi matrahından indirebilirler. Ödemenin yapıldığı tarihe ilişkin
erbest meslek kazancı nedeniyle verilecek yıllık gelir vergisi beyannamesinde
beyan edilen gelirden indirim yapabilirler. Örneğin bu yıl borçlanma yapan bir
erbest meslek erbabının, gelecek yıl vergi beyannamesi doldururken borçlanma
prim tutarını gider olarak göstermesi gerekir.