Tarihin ilk salgını 20 yıl sürdü

Dünya koronavirüs salgını ile mücadelesini sürdürürken Hitit
Üniversitesi Fen- Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç.
Dr. Özlem Sir Gavaz, tarihteki ilk pandeminin Hitit döneminde görüldüğünü
öyledi.
Doç. Dr. Özlem Sir Gavaz,
tıp biliminde endemi, epidemi ve pandemi terimlerinin salgın ve bulaşıcı
hastalıkları ifade etmek için kullanıldıklarını anlatarak, şunları ifade etti: "Endemi, küçük çapta salgınlara denilmektedir. Epidemi,
bir ülkenin geneline yayılım gösteren salgınlara denilmektedir. Son zamanlarda
çok sık duyduğumuz pandemi ise bulaşıcı bir hastalığın ülke sınırlarını aşarak,
ülkelerarası yayılım göstermesidir.
Hititler döneminde yaşanan
algın, Hititçe çivili yazılı metinlerde Henkan olarak geçiyor. Salgının,
Mısır, Mezopatamya’daki krallıklar, Babil ve Hurri, Suriye’deki yerel
krallıklar, Hititler ve Hititlerin etkisindeki diğer yerel krallıkları
etkilediğini görüyoruz. Bu salgın da bir pandemidir. O yüzden tarihte
kaydedilen ilk pandemi olduğunu söyleyebiliriz.”
 'EKONOMİ ÇÖKÜNTÜYE NEDEN OLUYOR'
O dönemde Kuzey Suriye’ye
eferler düzenlendiğini belirten Gavaz, “Mısır sınırına kadar olan bölgeye,
Hitit Devleti, Doğu Akdeniz ticareti için sefer düzenliyor. Mısır’ın Amka
ınırına yapılan seferlerden alınan tutsaklardan orduya hastalık
bulaşıyor. 20 sene bu salgınla mücadele ediliyor.  M.Ö. 14'üncü
Yüzyılda Hititlerin imparatorluk döneminde 1'inci Uppiluliuma’nın son saltanat
yıllarında baş gösteren ve hem kralın hem de tahta geçen II. Arnuwanda’nın
ölmesine sebep olan ve II. Murili döneminde doruk noktasına ulaşan salgın,
tarihte yaşanan ilk ciddi pandemi örneğidir. Ayrıca o dönemlerde belirli
şehirlerin karantinaya alındığına dair kayıtlar var. Tel Amarna metinlerinde,
Biplos kentinin ki, çok önemli bir ticaret kenti, burasının karantinaya
alındığı söyleniyor, şehre tüccarlar girip çıkamıyor, bu da ekonomik olarak bir
çöküntüye neden oluyor" diye konuştu. 
Hititlerin salgını tanrılara
bağladığını kaydeden Gavaz, “Tanrıları memnun edemedikleri için salgının başına
geldiklerini düşünen insanlar çeşitli ritüeller buluyorlar” ifadelerine yer
verdi.