Çocuklarda konuşma geriliğinin çözümü : Televizyondan uzak tutmak

Çocuklarda konuşma gecikme sıklığı iki ila yedi yaş arasındakilerde yüzde 2,3 ile 19 arasında değişmektedir. Küçük çocuklarda konuşma ve dil bozuklukları, eğitim başarısını olumsuz yönde etkileyebilir. Peki, Çocuklarda konuşma geriliği nasıl tedavi edilir? 
DİL VE DİLİN TANIMI
Konuşma, dilin sözlü üretimi, dil ise iletişimin kavramsal olarak işlenmesidir. Dil, alıcı dil (anlama) ve etkileyici dil (bilgi, duygu, düşünce ve fikir iletme yeteneği) içerir. Dil, konuşulan şekliyle düşünülür, ancak işaret dili gibi görsel bir formu da içerebilir.
Genel olarak, çocuğun konuşma gelişimi aynı yaştaki çocuklar için normalin altındaysa, çocuğun konuşma gecikmesi olduğu kabul edilir.
ÇOCUKLARDA KONUŞMA GERİLİĞİNİN NEDENLERİ
– İşitme sorunu
– Görme sorunu
– Yalnız kalma
– Sık havale ve epilepsi (sara) geçirme
– Otizm, zekâ geriliği yapan hastalıklar
– Kronik depresyon
– Cinsiyet
– Televizyon izleme
– Çocukluk çağı psikozları
– Ailesel dil gecikmesi
– Gelişimsel dil gecikmesi
– Prematüre doğum veya büyüme gelişme geriliği
– Kardeşi kıskanma
– Ailede iki dil konuşulması
– Dil bağı, yarık damak-dudak gibi ağız içi problemleri
– Psikososyal uyaran eksikliği
– Çocuğa konuşma fırsatının verilmemesi
AŞAĞIDAKİ DURUMLARDA BİR UZMANA BAŞVURUN
3 aylık; çevredeki seslere ya da insan sesine tepki vermiyorsa,
3–5 aylık; agulamalar, ah- ah, gibi sesler çıkarmıyorsa, yetişkinin sıcak ses tonuna gülümseme ile karşılık vermiyor, kızgın ses tonuna ağlama ile tepkide bulunmuyorsa,
6–9 aylık; bada/bagu gibi anlamsız hece tekrarları yapmıyor, yüzünü görmediği halde annesinin sesini duyduğunda tepki vermiyorsa,
10–11 aylık; “hayır-yok” dendiğinde anlamıyor, onun çıkartabildiği seslerle konuşulduğunda yetişkini taklit etmiyorsa, ba ba ba, ma ma ma gibi hece tekrarları yapmıyorsa, jest ve mimiklerini kullanmıyor, ismine tepki vermiyorsa,
12 aylık; konuşma seslerini (öpücük, dil şıklatma) taklit etmiyor, isteklerini elde etmek için ağlama dışında ses çıkartmıyor, baba/mama gibi en az bir sözcük söylemiyorsa,
18 aylık; aile üyelerini tanıyıp gösteremiyorsa, güle güle yap/ al-ver gibi basit komutlara uymuyorsa,
24 aylık; kendisine söylenen farklı 50 sözcüğü anlamıyor, anne-baba gibi aile üyelerinin veya evde beslenen hayvanların isimleri dışında en az 4 farklı sözcük söylemiyorsa,
3 yaşında; söylediklerinin en az %50 si aile üyeleri dışındaki bireylerce anlaşılamıyor, en az üç sözcükten oluşan cümleler kuramıyorsa, geçmişte olan olaylar hakkında konuşamıyorsa, basit sorulara yanıt veremiyor, iki aşamalı basit komutları (bunu al babana ver) yerine getiremiyorsa,
4 yaşında; kişi zamirlerini, iyelik/çoğul eklerini kullanmıyor, geçmiş/gelecek zamana ilişkin konuşamıyorsa, nesnelerin işlevlerine ilişkin sorulara yanıt veremiyorsa (hangisi uçar? vb),
5 yaşında; neden/nasıl sorularına yanıt veremiyor, nesnelerin ne işe yaradığını (sandalye ile ne yaparız vb) ifade edemiyorsa (biliyor olabilir), konuşmalarının büyük çoğunluğu yabancılar tarafından anlaşılmıyorsa, basit bir hikayeyi anlatamıyorsa en kısa sürede bir uzmandan yardım alınmalıdır.
ÇOCUKLARDA KONUŞMA GERİLİĞİ TEDAVİSİ
Konuşma ve dil, herhangi bir çocuğun gelişiminin önemli bir parçasıdır. Dil gelişimi, çocuğunuzun sosyal etkileşimlerini, davranışlarını ve akademik becerilerini etkiler. Bu yüzden konuşma / dil problemlerini erken belirlemek önemlidir; bu nedenle tedavi mümkün olan en kısa sürede başlamalıdır.
Erkek çocuklar kız çocuklarına göre gelişimsel dil gecikmesine daha yatkındır. Bu süreçte çocuğun dil eğitimine katkı sağlamak amacıyla ana-baba'ların eğitilmesi önemlidir. Çocuklarla yeterli ve etkin iletişim kurulmalı, konuşmalarına fırsat tanınmalıdır. Çocuğun istediği bir şey için önce bunu sözel olarak ifade etmesi beklenmeli, sonra istediği şey gerçekleştirilmelidir. Günlük iletişim çocuğa soru yöneltilerek ve cevaplaması için zaman ayrılarak sürdürülmeli, çocuğun kısa öyküler oluşturma çabası sağlanmalıdır. Çocuğun yakın çevresindeki tüm bireyler çocukla birlikte oldukları her anı eğitim olarak düşünüp doğru konuşma örneği vermeli ve çocuğun konuşması için fırsat sağlamalıdırlar.