Bilim Kurulu üyelerinden Kurban Bayramı'nda koronavirüs uyarısı

Eskişehir Osmangazi
Üniversitesi (ESOGÜ) Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi ve Sağlık
Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Selma Metintaş, Kurban Bayramı'nda koronavirüs ile mücadele de alınması
gereken tedbirlere ilişkin uyarılarda bulundu.Sağlık Bakanlığı Koronavirüs
Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Selma Metintaş, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
Eğitim Fakültesi Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Ersin Karademir moderatörlüğünde
gerçekleştirilen 'Pandeminin Seyri ve Toplumsal Yansımaları' adlı söyleşiye
katıldı. İnternet üzerinden yapılan söyleşi de Prof. Dr. Selma Metintaş, Kurban
Bayramı'nda alınması gereken koronavirüs tedbirlerine ilişkin uyarılarda
bulundu.
Türkiye'de henüz hastalığın istenilen düzeyde olmadığını ifade eden Metintaş,
"Kurban Bayramı'nda ulusal bir kısıtlama gelir mi? Bununla ilgili net bir
bilgimiz yok. Bulaşın yüksek olduğu bazı iller var, öyle görünen iller var. Bu
illerde bir kısıtlama olur mu? 'İl bazında kısıtlamalar pek uygulanmıyor. Ülke
bazında olursa kısıtlamalar olursa daha geçerli oluyor' diye görüşler var.
Birey bazında Kurban Bayramı'nda yapmamız gerekenler var. Bir kere, ev
ziyaretlerine geçmeyelim. Covid-19 henüz istediğimiz düzeyde değil. En son
yapılan hesaplamalardan biri hastalığın çoğalma kat sayısı diye bir değer
hesaplarız. Bu değerin 1´in altında olması gerekiyor ki bulaş kesilmiş olsun.
Türkiye'de yapılan en son hesaplamalarda bu R değeri dediğimiz değer 1.02
durumunda. Buradaki 1 hastalığın hala devam ettiğini, 1'in üzerinde olan
değerler ise bulaşmanın hızla devam ettiğini gösteriyor" dedi.
"AÇIK ALANDA, KISA SÜRELİ BAYRAMLAŞMA"Bayram ziyaretlerine dikkat
çeken Metintaş, ev ziyaretlerinin yapılmaması gerektiğini söyledi. Açık
alanlarda kısa süreli bayramlaşmayı öneren Metintaş, şunları söyledi:"Henüz 1'in altına
inemedik ülke olarak. O yüzden gelin yakınlarımızı telefonla arayalım,
hallerini ve hatırlarını soralım. Ev ziyareti yapmazsak çok daha iyi. Hele ki
anne ve babalarımız onlar bizim canlarımız ama Covid-19 için riskteler. Bu
riski ortadan kaldırmak için belki açık havada alanlarda görüşebiliriz, sosyal
mesafeyi açık alanlarda koruyup, yine el öpmeden, birbirimize dokunmadan,
maskelerimizle beraber, ikramdan bulunmadan görüşmeliyiz. Kurban Bayramı ikram
ritüelleri bol bir bayram. Bunlardan uzak durarak, sadece kolonyalarımızı
dökerek belki de açık alanda çok kısa süreli ziyaretle geçiştirelim. Hastaysak,
ateşimiz yüksekse zaten evden hiç çıkmayalım. Mezar ziyaretlerimizi kalabalık
olmadan, 1 hafta önce ya da sonrasına ertelesek daha uygun olur. Kalabalığı
mezarlıklarda oluşturmayalım. Burada da hijyene dikkat etmemiz gerekiyor."
 "BAYRAM NAMAZINDA SOSYAL MESAFE UYARISI"Kurban Bayramı'ndaki bayram
namazıyla ilgili alınması gereken önlemler olduğunu ifade eden Sağlık Bakanlığı
Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Selma Metintaş, kalabalıklardan uzak
durulmasını tavsiye ederek, "65 yaş üstü ve kronik hastalığı bulunanlar
namazına gitmesinler. Evde namazlarını kılabilirler, yerine getirebilirler.
Herkesin bireysel seccadeyle gitmesi ve çok kısa süre kalması hemen dönmesi
gerekiyor. Bayram namazından sonra yine bir bayramlaşma merasiminin olmaması ve
maskeyle gitmesi önemli. Kurban kesim alanlarında oluşabilecek kalabalığı
önlemekte belediyelere görevler düşüyor. Orada kalabalıkların olmasını önlemeliyiz,
buna bir düzen gerekiyor. Şimdilerde kesim yapılan alanlar belli ama bu
alanların çok kalabalık olduğunu önceki bayramlardan hepimizin tecrübesi var.
Et dağıtımında eldiven kullanmak gerekiyor. Poşetleyip böyle dağıtılması ve
dağıtım sırasında sosyal mesafe önemli" diye konuştu.
PROF. İLHAN'DAN KURBAN DERİSİ UYARISIGazi Üniversitesi Tıp
Fakültesi Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı Başkanı ve Sağlık Bakanlığı Toplum
Bilimleri Kurulu üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, "Kurban derisini bir
kenara koymadan önce kurbanla ilgili işlem yapan kasap ya da kişiler diyelim o
an öksürdü, aksırdı ve deriyi elledi ve o deriyi de birkaç dakika içerisinde
başka bir kişi geldi oradan aldı ya da dokundu ve elini de yıkamadan ağzına
götürdü, orada bir risk var" dedi.
Prof. Dr. Mustafa
Necmi İlhan, yaklaşan Kurban Bayramı öncesinde kurban derilerinde koronavirüs
bulaş riskini değerlendirdi. Prof. Dr. İlhan, "Şu an elimizdeki bilimsel
verilere göre kurban derisinden bir koronavirüs bulaşı söz konusu değil. Ancak
her zaman önümüze risk olarak çıkabilen bir şey var ki o da kurban derisini bir
kenara koymadan önce kurbanla ilgili işlem yapan kasap ya da kişiler diyelim o
an öksürdü, aksırdı ve deriyi elledi ve o deriyi de birkaç dakika içerisinde
başka bir kişi geldi oradan aldı ya da dokundu ve elini de yıkamadan ağzına
götürdü orada bir risk var. Ama bu çok düşük bir ihtimal. Normal şartlarda
kurban derisinden ya da etten koronavirüs bulaşı söz konusu değil" diye
konuştu.
 "HER 3 VAKANIN 2'Sİ TOPLU TÖRENLERDEN"Prof. Dr. İlhan, bulaş
riskinin toplu yapılan nişan, asker uğurlaması gibi törenlerde yoğun olduğuna
dikkat çekerek, "Yapılan filyasyon çalışmaları gösterdi ki her yeni
vakanın, her 3 vakanın içerisinde 2'si nişan, düğün, asker uğurlama gibi
toplumsal törenlerden kaynaklanıyor. Bu nedenle de bu tür olayların
engellenmesi konusunda bir eğilim oldu. Bu konu hem Toplum Bilimleri Kurulu hem
de Koronavirüs Bilim Kurulu’nda yer aldı. Sonuç olarak bakanlığımız bunu
değerlendirdi ve asker uğurlama törenlerinin yasaklanması, diğerlerinde de
dikkatli olunması konusunda öneri getirildi. Çünkü şu an elimizdeki verilere
göre biliyoruz ki; her 3 koronavirüs vakasından 2'si toplu törenler nedeniyle
bulaşıyor. Biz toplu törenleri; asker uğurlama, nişan, sünnet gibi buralardaki
kalabalıkları önleyebilirsek o zaman bulaşıcılığı da engelleyebiliriz. Bu nedenle
her iki bilim kurulunda da böyle bir görüş söz konusu oldu ve bakanlığımız da
bunu değerlendirip, bu konuyla ilgili bir kısıtlama getirdi" ifadelerini
kullandı.
 "VATANDAŞLARIMIZ SABRETMELİ"Asker uğurlama gibi toplu
olayların iptal edilmesinin toplumun psikolojisine etkisini de değerlendiren
Prof. Dr. İlhan, "Aslında bunlar bizim çok kıymetli geleneklerimiz.
Özellikle yaz mevsimi olması dolayısıyla düğün, nişan, sünnet gibi
organizasyonlar hep bir arada olmak istediğimiz, birbirimize yakın teması sevdiğimiz
törenlerimiz; ama vatandaşlarımız bundan her ne kadar etkilense de biraz daha
abretmeleri gerekiyor" dedi."KURBAN BAYRAMINDA KISITLAMA BEKLEMİYORUM"Prof. Dr. İlhan, Kurban
Bayramı’nda sokağa çıkma kısıtlamasının gündeme gelmesiyle ilgili ise, "Ben
Kurban Bayramı’nda sokağa çıkma kısıtlaması beklemiyorum. Zaten normal şartlar
altında bakarsak alışveriş merkezlerinin, plajların, sosyal alanların açık
olduğu bir durumda Kurban Bayramı’nda sokağa çıkma yasağı beklemek doğru olmaz.
Ama bu konuda son kararı kabine veriyor. Önümüzdeki haftanın rakamlarına göre
bu tekrardan değerlendirilecektir" ifadelerini kullandı.